Dyslexia at home

σελ. 68, ΒΗΜΑgourmet, Ιούνιος 2012

Η επιλογή των κειμένων για να αναλυθούν και να δουλευτούν σε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και αντιμετώπισης μαθησιακών δυσκολιών/Δυσλεξίαςγίνεται μέσα απο πολλές πηγές. Τα κριτήρια επιλογήςπρέπει να είναι: η ηλικία, οι δυσκολίες, οι άξονες ενίσχυσης για κάθε παιδί, τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του και η ποικιλία για να διατηρείται το ενδιαφέρον. Μόνο μέσα απο τη διέγερση του ενδιαφέροντος του παιδιού θα επιτευχθεί η συγκέντρωση και η συμμετοχή που απαιτείται για να επιτελεί το πρόγραμμα παρέμβασης το σκοπό του.

Έτσι μια απο τις πηγές που μπορούν να αντληθούν κείμενα προς ανάλυση είναι τα περιοδικά με "Συνταγές"!

Τα κείμενα των συνταγών προσφέρουν:

Έντονες πολύχρωμες φωτογραφίες.
Κείμενα που έχουν κατανοητή αλλά όχι απλοϊκή γλώσσα.
Περιέχουν συνήθως αρκετά συγκεκριμένα ρήματα, επίθετα, ουσιαστικά.
Κείμενο που αναπτύσσεται με συγκεκριμένα βήματαοπότε μπορεί το παιδί να εξασκηθεί σε σχεδιαγράμματα και στον εντοπισμό λέξεων κλειδιών.

Το παρακάτω κείμενο συνταγής επιλέχθηκε και αναλύθηκε στη συνεδρία με ένα παιδί Γ' Δημοτικού με μαθησιακές δυσκολίες.

Η συνταγή που επιλέχθηκε για ανάλυση σε παιδί με μαθησιακές δυσκολίες.

Τα θέματαπου προέκυψαν για ενίσχυση:

Απο τον τίτλο:

Η φράση: "της στιγμής".Το ερώτημα ήταν: "Τι σημαίνει της στιγμής"; "Θα πάρει ώρα για να κάνουμε αυτή την ομελέτα ή θα την ετοιμάσουμε γρήγορα;"Επίσης με αφορμή αυτό δουλέψαμε και άλλες εκφράσεις που δηλώνουν το στιγμιαίο (λίγο, μικρό, βραχύ, γρήγορο σε χρόνο) σε αντίθεση με την διάρκεια.

Έγινε η ερώτηση: "Αν θέλεις να προσφέρεις την ομελέτα σε 8 άτομα τι θα πρέπει να κάνεις;"Η απάντηση θα πρέπει να λειτουργήσει σαν ένα μαθηματικό πρόβλημα με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη δοσολογία είναι μόνο για 4 άτομα.

Απο τα υλικά:

Η σωστή ανάγνωση του /2-3/ πχ. 2-3 μελιτζάνες. Πολλές φορές τα παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες μπερδεύονται στην αποκωδικοποίηση και ανάγνωση τέτοιων συμβολισμών.

Οικογένειες λέξεων: πχ. ροδέλες, ρόδα

Σύνθετες λέξεις: πχ. φρέσκο + τριμμένο = φρεσκοτριμμένο, έλαιο + λάδι = ελαιόλαδο. Με αφορμή αυτό το παράδειγμα έγιναν πολλές τέτοιες ασκήσεις.

Προέκυψε να αναλυθεί η λέξη: /ελαφρώς/και να γίνουν ασκήσεις για τα τροπικά επιρρήματα πχ. διαρκώς, εντελώς κτλ.

Απο την εκτέλεση:

Αναγνώριση επιθέτων και ουσιαστικών, πχ. φαρδύ τηγάνι, τρυπητή κουτάλα, περιττό λάδι κτλ.

Συγκέντρωση όλων των ρημάτων πχ.ζεσταίνουμε, τηγανίζουμε, βγάζουμε κτλ.

Γενικές ερωτήσεις κατανόησης:

Πόσα βήματα θα κάνουμε για να φτιάξουμε την ομελέτα;
Να εντοπίσει και να κυκλώσει τα βασικά βήματα.
Σχεδιάγραμμα με τα βασικά βήματα.

Μια πολύ βασική αρχήενός προγράμματος παρέμβασης είναι να διατηρούμε το επίπεδο της ανατροφοδότησης των υλικών, με τα οποία εκπαιδεύουμε το παιδί με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες, υψηλό. Αυτό προκύπτει σαν ανάγκη για τους θεραπευτές, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας αλλά ιδιαίτερα σε παιδιά με Δυσλεξία και άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες ως κείμενο για ανάλυση γραπτού λόγου. Προτείνεται για ειδικούς θεραπευτές και εκπαιδευτικούς.

Δείτε: "Πως φτιάχνεται το τοστ;"! 20 Οδηγίες και Δυσλεξία. και "Σας ανακοινώνουμε ότι......"! Άσκηση ανακοινώσεων και Δυσλεξία

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Τα παιχνίδια για τα μωρά και τα μικρά παιδιά τις περισσότερες φορές βρίσκονται μέσα στο σπίτι μας. Είναι πολύ εύκολο να χαρίσουμε γνωστικές, δημιουργικές και πειραματικές εμπειρίες στο μωρό. Τα αναπτυξιακά στάδια τα οποία διανύει δεν χρειάζονται τίποτα άλλο, για να ενισχυθούν, απο ενθάρρυνση να εμπνευστεί μέσα απο τις αισθήσεις του. Η Γεύση, η Όραση, η Ακοή, η Αφή και η Οσμή διεγείρονται και μεταφέρουν άμεσα μηνύματα γνώσης στο μικρό και τίποτα άλλο δεν μπορεί να τις αντικαταστήσει. Όμως δεν φτάνει απλά η συσσώρευση γνώσεων αλλά να αφήνεται το παιδί σε "αντιπαράθεση"με την εμπειρία που του δίνουμε.

Το βίντεο απαθανατίζει ένα αγοράκι 12 μηνών που πειραματίζεται με απλά εργαλεία του σπιτιού και φαίνεται ξεκάθαρα τι κερδίζει απο αυτό.

Παιχνίδι: Το παιδί τοποθετημένο σε μέρος που είναι ήσυχο και επιτηρείται απο ενήλικα προσπαθεί να χωρέσει σε ένα μεταλλικό (στενό) κουτί κουτάλια διαφόρων μεγεθών.

Τα γνωστικά μαθήματα:

Συγκέντρωση και προσοχή. Το μωρό εκπαιδεύεται να διατηρεί τη προσοχή του όσο χρειάζεται για να παρατηρήσει.
Αδρή κινητικότητα. Εξάσκηση να στέκεται χωρίς στήριγμα ενισχύοντας τον κορμό του και τη σπονδυλική του στήλη.
Λεπτή κινητικότητα.Πιάνει τα εργαλεία και γυμνάζει τους μικρούς μύες των άνω άκρων.
Συντονισμός χεριού-ματιού. Η κίνηση να πιάσει το εργαλείο και να στοχεύσει να το βάλει μέσα στο κουτί χρειάζεται να συντονίσει τα χέρια με τα μάτια του.
Εξερεύνηση υλικών.Τα πρώτα μαθηματικά το παιδί τα μαθαίνει μέσα απο την παρατήρηση των υλικών που είναι φτιαγμένα τα πράγματα πχ. μέταλλο, κρύο, μεγάλο, μικρό, σκληρό, απαλό, μαλακό, βαρύ και προσπαθώντας να τα χειριστεί πχ. να τα βάλει, βγάλει, κουνήσει, χτυπήσει, ακούσει, σηκώσει κτλ.

Εκτός απο τα γνωστικά οφέλη το παιδί βιώνει την δυνατότητα να επεμβαίνει στο περιβάλλον μόνο του και αυτό ενισχύει σημαντικά την ανεξαρτησία, την αυτονομία και την αυτοπεποίθηση του.

Βασικά tips: Η επανάληψηείναι ο τρόπος που αφομοιώνει το παιδί σε αυτή την ηλικία. Οπότε αφήστε το να κάνει όσες επαναλήψεις θέλει. Η μαθησιακή διαδικασία είναι μια ενεργής επεξεργασία πληροφοριών.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας για να οικοδομήσουν τα πρώτα τους γνωστικά συμπεράσματα και την αυτονομία τους.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

photo: mommydoit.blogspot.com

Η εξάσκηση της μνήμης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μάθησης και κατά συνέπεια των προγραμμάτων παρέμβασηςσε παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Η δυσκολία της απομνημόνευσης πληροφοριών, ονομάτων, ημερομηνιών κα. αντανακλά την ανεπάρκεια της μνημονικής διαδικασίας σε αυτούς τους μαθητές. Το χαρακτηριστικό πρόβλημα: "Έχω διαβάσει όλο το απόγευμα το μάθημα και την επόμενη μέρα θυμάμαι ελάχιστα ή τίποτα"είναι συνηθισμένο γεγονός και οφείλεται στο ότι η μνήμη δεν μπορεί να αποθηκεύσει και να ανακαλέσει τις πληροφορίες τη δεδομένη στιγμή. Ειδικά οι γλωσσικές πληροφορίες είναι ιδιαίτερα δύσκολο να απομνημονευτούν σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.

Οι ασκήσεις - παιχνίδιαπου γίνονται σε αυτόν τον τομέα της ενίσχυσης της μνήμης βρίσκονται σε πληθώρα. Ένα απο αυτά είναι και το "Πόσα ρίξαμε μέσα";Εκπαιδεύει την παρατήρηση, την αποθήκευση και την ανάκληση απο την μνήμη εργασίας.

Υλικά: ένα αδιαφανές κουτί (σακούλα, μπολ, μαξιλαροθήκη κτλ.), μικρά έγχρωμα αντικείμενα (τουβλάκια, lego, μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, τσαλακωμένα σε μπαλάκια χρωματιστά χαρτιά, κουμπιά κτλ.)

Παιχνίδι: Χωρίζουμε τα αντικείμενα σε χρώματα. Έπειτα τοποθετούμε το αδιαφανές κουτί λίγο μακρύτερα απο το παιδί, αλλά απέναντι του, και το προτρέπουμε να πετά μέσα αντικείμενα σύμφωνα με τις οδηγίες μας: "Πέτα μέσα 2 κόκκινα, 3 μπλε και πάλι 2 κόκκινα". Σκοπός είναι να θυμάται την οδηγία και πόσα αντικείμενά απο κάθε χρώμα πετάξαμε μέσα στο κουτί πχ. "Πόσα κόκκινα υπάρχουν μέσα τελικά";

Βασικά tips: Μπορεί να παιχτεί απο το παιδί αλλά γίνεται πιο ενδιαφέρον όταν παίζεται και με περισσότερα παιδιά ή ομάδες. Θα νικήσει όποια θυμηθεί πόσα αντικείμενα απο κάθε χρώμα βρίσκονται μέσα στο κουτί.

Απευθύνεται: Σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία που πρέπει να εξασκήσουν την δυνατότητα συγκέντρωσης και μνήμης αλλά λειτουργεί σαν ένα διασκεδαστικό παιχνίδι μνήμης για όλα τα παιδιά. Γίνεται απο γονείς, εκπαιδευτικούς, ειδικούς θεραπευτές.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Πόσες φορές σκεφτήκατε να βοηθήσετε το παιδί σας να κατανοήσει ή να ασκηθεί στα μαθηματικά του σχολείου –του νηπιαγωγείου ή του δημοτικού–αλλά δε βρήκατε έναν τρόπο ευχάριστο για το παιδί σας και για εσάς;

Κι, όμως, υπάρχει ένας τρόπος!
Αξιοποιήστε τις ιδέες και τις συνταγές που προτείνονται στα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ και μετατρέψτε την κουζίνα σας σε μαθηματικό εργαστήριο, αφού:

ΟΤΑΝ ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΥΜΕ
• ταξινομούμεκαι βάζουμε σε σειρά
• απαριθμούμε
• μετράμε το βάρος, τον όγκο, τον χρόνο, τη θερμοκρασία
• υπολογίζουμε το κόστος ή τις θερμίδες κάθε φαγητού
• διαβάζουμε και γράφουμε μαθηματικά
• λύνουμε προβλήματα

Φορέστε, λοιπόν, τις ποδιές και χαρείτε δημιουργικές ώρες μάθησης και ψυχαγωγίας με τα παιδιά σας!

www.metaixmio.gr/

Συγγραφέας: Δημήτρης Χασάπης

Εικονογράφος: Σπύρος Γούσης

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Εδώ (κάνοντας κλικ) δίνεται η δυνατότητα να δείτε μέσα απο slides την εφαρμογή του βιβλίου μέσα στη τάξη, όπως τη παρουσιάζει η εκπαιδευτικός Γκριμπίζη Ολυμπία.

Άσπα Μητρακάκη

Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

"Ουάου πρώτη φορά μου παίρνουν συνέντευξη"!!

Οι ευκαιρίες για τα παιδιά να εκφραστούν και να μεταδώσουν γραπτά πραγματικές σκέψεις και αλήθειες είναι λίγες. Ο γραπτός λόγος σαν εμπειρία συνήθως γίνεται μέσα απο πλαισιωμένες ασκήσεις που σκοπό έχουν να διδάξουν μια συγκεκριμένη μορφή του κάθε φορά πχ. προτάσεις, παραγράφους, φράσεις, έκθεση κτλ.

Μια άσκηση που δίνει κίνητρο στο παιδί να σκεφτεί, να κατανοήσει τις ερωτήσεις και να απαντήσει, γραπτά και με σαφήνεια είναι η "Συνέντευξη"!!Εκτός απο το ότι αποτελεί αφορμή για να υποβληθεί το παιδί σε γραπτή έκφραση δίνει πολύτιμες πληροφορίες στον ενήλικα για το πως βλέπει το ίδιο τον εαυτό του και τις δυσκολίες του. Αυτός είναι και ο λόγος που αυτή η άσκηση γίνεται πολλές φορές στις πρώτες συναντήσεις με τα παιδιά στα Προγράμματα Αντιμετώπισης Μαθησιακών Δυσκολιών/Δυσλεξίας at home.

Παρουσιάζονται παραδείγματα συνεντεύξεωντων παιδιών.

Αγόρι με μαθησιακές δυσκολίες.

Η παραπάνω συνέντευξη έγινε στη δεύτερη συνάντηση με το παιδί. Οι πληροφορίες που δίνει για τον εαυτό του είναι σημαντικές.

Οι δυσκολίεςπου σημειώνονται:

φωνημικά λάθη πχ. "τρώει" γράμματα:χρηστογενα, παστιτσο
αφήνει ανορθόδοξα κενά μέσα στη λέξη πχ. Μα θημα τι κα, εξη πνος
καταληκτική και θεματική ανορθογραφία πχ. δησκολεβομε, κτινιατρος, ήδα
έλλειψη τονισμού και παρατονισμοί πχ.κιτρινό

Σημείωση:

Όταν διάβασε την ερώτηση: "Δυσκολεύομαι όταν γράφω",έγινε ο παρακάτω διάλογος:

- Τι εννοεί;

- Θέλω να γράψεις σε τι δυσκολεύεσαι περισσότερο όταν γράφεις.

Αφού το σκέφτηκε λίγο έγραψε "δησκολεβομε".

- Δεν έγραψες σε τι δυσκολεύεσαι περισσότερο.

- Ναι κυρία δεν μπορούσα να διαλέξω!

Αγόρι με ανωριμότητα.

Στη συνέντευξη αυτή οι δυσκολίεςπου παρατηρούνται είναι:

θεματική ορθογραφία πχ. παραμίθι, πολιλογάς
καταληκτική ορθογραφία πχ. λιχούδις, ασκήσης
γραμματικά λάθη πχ. τις ασκήσης
φωνημικά λάθη πχ. Αλέξαδρος
όχι σημεία στίξης πχ.τα κεφαλαία στα ονόματα διορθώθηκαν έπειτα απο παρατήρηση

Βασικό tip:Τα ερωτήματα της συνέντευξης είναι προσαρμοσμένα για παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες. Οι ερωτήσεις μπορούν να αναθεωρηθούν και να αποτελέσει μια δημιουργική άσκηση για όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας.

Απευθύνεται:Σε παιδιά σχολικής ηλικίας με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες ως μια άσκηση γραπτής έκφρασης αλλά και ως ευκαιρία να παρουσιάσει καλύτερα τον εαυτό του στον θεραπευτή ή εκπαιδευτικό του.

* Το σχέδιο της συνέντευξης είναι βασισμένο σε μια ιδέα απο το petitelemon

Άσπα Μητρακάκη

Κατασκευή συλλαβών & λέξεων με κουτάλια.

Παρουσιάζεται μια άσκηση που βοηθά τα παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες να εκπαιδευτούν στην αυτονομία του γράμματος - φωνήματος και να διορθώσουν τα φωνημικά λάθη που κάνουν όταν γράφουν δηλ. να παραλείπουν γράμματα, να προσθέτουν, αντιμεταθέτουν κτλ. Επίσης είναι μια δημιουργική και πρωτότυπη άσκηση κατασκευής συλλαβών και λέξεων για τα παιδιά της Α' Δημοτικού που εισάγονται στην εγγράμματη παιδεία. Ως άσκηση γίνεται στα Προγράμματα Αντιμετώπισης Μαθησιακών Δυσκολιών/Δυσλεξίας at home και στη Προσχολική προετοιμασία/ενίσχυση at home.

Η λογική της άσκησης βασίζεται πάλι στη πιο ενεργητική συμμετοχή του παιδιού στη διαδικασία της μάθησης.

Υλικά: κουτάλια, χαρτιά Α4, μαρκαδόροι, χαρτάκια post it

Άσκηση: Γράφουμε ένα γράμμα σε ένα χαράκι post it και το κολλάμε πάνω σε ένα μικρό κουτάλι. Στο χαρτί Α4 έχουμε φτιάξει τις συλλαβές και λέξεις που θέλουμε να διδάξουμε στο παιδί. Το παιδί κουνά το κουτάλι και το βάζει στη θέση που του υποδεικνύετε ώστε να αναγνώσει τις συλλαβές ή λέξεις που σχηματίζονται κάθε φορά.

Οι μορφές που μπορεί να πάρει αυτή η άσκηση είναι πάρα πολλές και προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες διδασκαλίας του κάθε παιδιού με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Στις φωτογραφίες παρουσιάζονται μόνο κάποια παραδείγματα.

Συλλαβές

Δισύλλαβες λέξεις σύμφωνο - φωνήεν

Τρισύλλαβες λέξεις σύμφωνο - φωνήεν

Μπορούμε να δουλέψουμε με όλες τις μορφές των δυσκολιών:

λέξεις με διπλό και τριπλό συμφωνικό σύμπλεγμαπχ. κρατώ, σπλήνα
λέξεις με τελικό σίγμαπχ. μεταξωτός
λέξεις με /ου/πχ.ρουθουνίζω
λέξεις με διπλό και τριπλό συμφωνικό σύμπλεγμα και τελικό σίγμα πχ. μακρινός, σύντροφος
λέξεις με δυο διπλά συμφωνικά συμπλέγματαπχ. στόλισμα
λέξεις με αρχικό φωνήεν πχ. έλα
λέξεις με δίψηφα σύμφωνα και φωνήενταπχ. /μπ/, /ντ/, /ει/, /αι/ κτλ.
λέξεις με συνδυασμούς /αυ/ και /ευ/πχ. θαύμα
λέξεις με /ια/πχ. καλύβια
λέξεις με /σμ/, /σβ/, /σγ/πχ. ζάλισμα

Βασικά Tips: Είναι μια άσκηση που μπορεί να γίνει και απο τους γονείς του παιδιού, ως παιχνίδι, κατασκευάζοντας απλές λέξεις. Θα βοηθούσε η κατεύθυνση του Ειδικού Παιδαγωγού ώστε να γνωρίζουν με ποιες λέξεις θα μπορούσαν να "παίξουν".

Απευθύνεται: Σε παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες καθώς και σε παιδιά που βρίσκονται στο στάδιο της Πρώτης γραφής - ανάγνωσης. Μπορεί να γίνει απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς.

- Θα μου πεις ένα αρσενικό ουσιαστικό;
- Εεεε...

- Η λέξη καρέκλα είναι αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο;
- Αχ αυτά τα μπερδεύω πολύ. Προσπαθώ και με τον πατέρα μου αλλά πάλι δεν τα θυμάμαι.

- Τι είναι τα γένη των ουσιαστικών ξέρεις;
- Πληθυντικός και Ενικός; Δεν ξέρω, δεν θυμάμαι!

-Τι άρθρο παίρνει η λέξη "σχολείο" μπροστά;
- Εεεε δεν ξέρω.
- Παίρνει /ο/ /η/ ή /το/;
-Ααααα /το/, τώρα κατάλαβα!

Αυτές είναι απο τις πιο συνηθισμένες απαντήσεις στις εισαγωγικές συνεδρίες παρέμβασηςμε παιδιά που αντιμετωπίζουν Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Αξιολογώντας την γνώση και την αυτοματοποίηση που έχουν αποκτήσει στο να ξεχωρίζουν τα γένη των λέξεων αποκαλύπτεται η επιφανειακή γνώση της γλώσσας που έχει το παιδί. Αυτό άλλωστε αποτελεί και το βασικό λόγο της ανώριμης σύνταξης του γραπτού λόγου και την παρεξήγηση των άμεσων ή έμμεσων νοημάτων αυτού που διαβάζει.

Για να ταυτίσει ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες την ορολογία πχ. αρσενικό με τις σωστές λέξεις και να μπορεί να τις αναγνωρίζει και να τις χειρίζεται με ευχέρεια γίνονται πολλές και διαφορετικές ασκήσεις. Χρησιμοποιούμε ποικιλία υλικών όπως: καρτέλες, φωτογραφίες, εικόνες, επιτραπέζια παιχνίδια. Αυτή η άσκηση, η οποία θεωρείται απλή στη σύλληψη της και εισαγωγική για τα γένη των ουσιαστικών έχει χρειαστεί να εφαρμοστεί σε παιδιά σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού.

Υλικά: τρία βαζάκια (ένα για κάθε γένος), χαρτάκια post it, Α4 χαρτιά

Άσκηση: Στα χαρτιά Α4 γράφουμε πολλές λέξεις και απο τα τρία γένη και τα κόβουμε. Στα χαρτιά post it γράφουμε τα τρία άρθρα και τα κολλάμε στα βάζα. Τοποθετούμε τα τρία βάζα και τις λέξεις μπροστά στο παιδί. Εξηγούμε πως κάθε βάζο ανήκει σε ένα γένος και ότι θα βάλουμε τις αντίστοιχες λέξεις σε αυτά.

1ο βήμα: βάζουμε τις λέξεις μέσα

Του ζητάμε κάθε λέξη που θα πιάνει να σκέφτεται πιο άρθρο παίρνει μπροστά, να λέει το γένος και να το τοποθετεί στο σωστό βάζο. Ακριβώς όπως στη φωτογραφία.

Βασικό Tip:Σε αυτή τη φάση γίνονται πολλές συμπληρωματικές ασκήσεις όπως: επιλέγουμε κάποιες λέξεις απο κάθε βάζο και το παιδί τις κλίνει, τις βάζει μέσα σε προτάσεις σε διάφορες πτώσεις, φτιάχνει τον Ενικό και Πληθυντικό αριθμό.

2ο βήμα: φτιάχνουμε αστείες προτάσεις

Για να συνδυάσουμε και την παραγωγή του γραπτού λόγου επιλέγει το παιδί τυχαίες λέξεις απο τα βάζα και φτιάχνει προτάσεις. Οι λέξεις είναι τόσο τυχαίες που μπορούν να προκύψουν αστείες και "παράλογες" προτάσεις.

Με τις παραπάνω λέξεις οι προτάσεις που έφτιαξε ένα αγόρι Δ΄Δημοτικού με Εξελικτική Γλωσσική Διαταραχή είναι:

"Η κοπέλα έδεσε ένα κόμπο απο πούπουλα στα μαλλιά της."
"Αυτόν το μήνα η κότα σκέφτηκε να ανοίξει ένα δικό της μαγαζί"

3ο βήμα: γράφει τις προτάσεις

Έπειτα ζητάμε απο το παιδί κάποιες απο τις προτάσεις να τις γράψει στο Φύλλο Βελτίωσης Γραφής ώστε να εξασκηθεί και στη φωνημική του επίγνωση.

Απευθύνεται: Σε παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες αλλά και σε όλα τα παιδιά που εισάγονται στην εκμάθηση των ουσιαστικών και τα γένη τους. Μπορεί να γίνει απο ειδικούς θεραπευτές και εκπαιδευτικούς. Οι γονείς μπορούν να "παίξουν" με τα πρώτα δυο βήματα.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Η εισαγωγή στη μαθηματική σκέψη, μέσα απο απλές πράξεις, ξεκινά απο τη προσχολική ηλικία. Τότε το παιδί εξασκείται σε όλες τις προμαθηματικές έννοιες (κατηγοριοποίηση, διάταξη στη σειρά, ταξινόμηση, αντιστοίχηση ένα προς ένα κτλ.) οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση για να οικοδομηθεί μετά η σύνθετη μαθηματική σκέψη με την εισαγωγή του στο σχολείο.

Μέσα απο βασικές δραστηριότητες-παιχνίδια το παιδί Προσχολικήςηλικίας μπορεί να έρθει σε πρώτη επαφή με την έννοια της αφαίρεσης καθώς επίσης και παιδιά με Ανωριμότητα & Δυσαριθμησία. Η πράξη μπορεί να εκφραστεί ως: ο διαχωρισμός του μέρους απο το σύνολο. Πάνω σε αυτή την απλή σκέψη έχουν δημιουργηθεί πολλές ασκήσεις οι οποίες εφαρμόζονται στη Προσχολική & Πρωτοσχολική ενίσχυση at home και μία απο αυτές είναι: "Σημάδεψε και πέτα"!!!

Σκοπόςεδώ είναι να εκφραστεί με μαθηματικό λεξιλόγιο η σχέση του μέρους που το "χωρίζουν" απο το όλο και τι περισσεύει.

Υλικά: ελαφριά αντικείμενα που μπορεί να πετάξει (φασόλια, πετραδάκια, μανταλάκια, κουμπιά, κέρματα κτλ.) ένα φαρδύ βάζο

Παιχνίδι: Το παιδί θα ξεκινήσει με 5 αντικείμενα και το προτρέπετε αφού πρώτα σημαδέψει να τα πετάξει μέσα στο βάζο. Μόλις τελειώσει χρησιμοποιήστε μαθηματικό λεξιλόγιο αφαίρεσης για να εξηγήσετε τι έχει συμβεί. Μετρήστε πόσα έχει το βάζο και πόσα είναι έξω. Αν για παράδειγμα το βάζο έχει μέσα ενα αντικείμενο θα πείτε: "Πέντε μείον τέσσερα (που έπεσαν έξω) ίσον ένα (που είναι μέσα)"ή "Είχες πέντε και στο βάζο μπήκε μόνο ένα πόσα έμειναν απ' έξω";Επαναλαμβάνετε την ίδια διαδικασία.

Απευθύνεται: Σε παιδιά απο 4 χρονών ως πρώτη επαφή με την πράξη της αφαίρεσης αλλά έχει προσαρμοστεί και σε παιδιά με Ανωριμότητα & Δυσαριθμησία στα πλαίσια μιας βιωματικής προσέγγισης.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Τα βασικά γεωμετρικά σχήματα διδάσκονται και μαθαίνονται στη προσχολική ηλικία. Τα παιδιά ήδη απο αυτή την ηλικία μπορούν να διακρίνουν το τετράγωνο, τρίγωνο, κύκλο, ρόμβο κτλ. Ένα παιδί που διακρίνει τις μορφές των σχημάτων εξασκεί τηνοπτική του διάκρισηκαι αυτό θα βοηθήσει αργότερα στην διάκριση και "απομνημόνευση" των μορφών των γραμμάτων. Τα παιδιά με Δυσλεξία/ειδικές μαθησιακές δυσκολίες εξαιτίας του ελλείμματος που αντιμετωπίζουν στην οπτική διάκριση όπου στη γραφή μπορεί να αντανακλάται με το να μπερδεύουν γράμματα παρόμοια μορφολογικά πχ. /ξ/ και /ζ/, είναι πιθανό να"συγχέουν" τα σχήματα μεταξύ τους.

Ασκήσεις για την εκμάθηση, διάκριση και κατάκτηση των μορφών των Γεωμετρικών σχημάτων και Στερεών σωμάτων γίνονται στα Προγράμματα Παρέμβασης σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίεςαλλά και στη Προσχολική & Πρωτοσχολική ενίσχυση at home.

Παρακάτω παρουσιάζεται ένα μικρό δείγμα των ασκήσεων που μπορούν να γίνουν για τα σχήματα. Οι συγκεκριμένες εικόνες αναφέρονται στην εξάσκησ που έγινε σε ένα παιδί 11 χρονών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες που δυσκολευόταν να ξεχωρίσει τα γεωμετρικά σχήματα μεταξύ τους καθώς και τα στερεά σώματα.

Παρουσίαση και διάκριση Γεωμετρικών σχημάτων και Στερεών σωμάτων.

Εκμάθηση γεωμετρικών και στερεών σχημάτων.

Σε αυτή την εικόνα γίνεται παρουσίαση των Γεωμετρικών και Στερεών σχημάτων. Το παιδί πρέπει να τα ξεχωρίσει, ονοματίσει και να μάθει να σχεδιάζει τουλάχιστον τα Γεωμετρικά σχήματα όταν του ζητηθούν. Παράλληλα προσπαθούμε να αντιστοιχήσουμε διάφορα αντικείμενα που υπάρχουν γύρω μας με αυτά τα σχήματα.

Διάκριση γεωμετρικών σχημάτων μεταξύ τους.

Εδώ η εικόνα έχει μόνο Γεωμετρικά σχήματα το ένα μέσα στο άλλο ενώ υπάρχει και ένα κρυμμένο. Το παιδί πάλι πρέπει να διακρίνει τα σχήματα και να τα ονοματίσει. Εδώ ζητείται και να περιγράψει τι είναι αυτό που βλέπει δηλ. πως ακριβώς είναι τοποθετημένα τα σχήματα στο χώρο πχ. "Μέσα στο κύκλο υπάρχει ένα τετράγωνο που μέσα του έχει ένα τρίγωνο". Οι ασκήσεις αυτές εμπλουτίζονται με νέες εικόνες αυτής της λογικής.

Διάκριση μεταξύ γεωμετρικών και στερεών σχημάτων.

Σε αυτή την σύνθετη εικόνα με Γεωμετρικά σχήματα και Στερεά σώματα το παιδί χρειάζεται να διαχωρίσει και να ονοματίσει τα σχήματα που βλέπει και να περιγράψει ξανά την τοποθέτηση των σχημάτων.

Βασικά tips:Οι εικόνες παρουσιάζονται με προβολή μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή αλλά και με φωτοτυπίες για να μπορέσει το παιδί να σημειώσει ότι του ζητηθεί. Οι ασκήσεις εμπλουτίζονται ανάλογα με τις δυσκολίες που εμφανίζει το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες. Επίσης οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες παίζοντας πάνω σε ένα χαρτόνι με το να σχεδιάζουν τέτοιες συνθέσεις ενώ το παιδί "μαντεύει" τα σχήματα.

Απευθύνεται: Σε παιδιά Προσχολικής ηλικίας και σε παιδιά Σχολικής ηλικίας που ακόμα μπερδεύουν τις μορφές των γραμμάτων. Μπορεί να γίνει από ειδικούς θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς.

"Κυρία σας έχω μια έκπληξη, έγραψα το όνομα σας σήμερα στο σχολείο! Περιμένετε να σας το φέρω!"

Αγόρι της Γ' Δημοτικού που εμφανίζει δυσκολίες: στη γραφή, ορθογραφία, ανάγνωση, τονισμό λέξεων και κατανόηση αυτών που διαβάζει. Έχει ξεκινήσει η παρέμβαση για την αντιμετώπιση των δυσκολιών του στις σχολικές δεξιότητες.

Το παραπάνω γραπτό είναι ένα κείμενο που γράφτηκε απο το παιδί στο σχολείο και έχει θέμα: "Τι θα ήθελα να κάνω περισσότερο στον ελεύθερο χρόνο μου"!!

Αναπαραγωγή του κειμένου που έγραψε:

"Εχω ελφθερο χρόνο και θα ήθελα να μάθω ποδοσφαιρο.
Θα ήθελα να μαθω καλό ποδόσφαιρο για να γίνω επαγγελματιας ποδοσφαιριστης.
Επίσης μου αρέσει να κάνω μαθημα με την κυρία Άσπα. τιν δασκάλα που έχω για την δυσλεξιά."

Οι δυσκολίες που εμφανίζει στα περισσότερα γραπτά του παρατηρούνται και εδώ:

Παράλειψη γραμμάτων μέσα στις λέξεις πχ. ελφθερο
Απουσία τόνων στη πλειοψηφία των λέξεων πχ. επαγγελματιας, ποδοσφαιρο
Λανθασμένη χρήση σημείων στίξης πχ. ...... κυρία Άσπα. τιν δασκάλα
Παρατονισμοί πχ. δυσλεξιά

Να ευχαριστήσω θερμά τον μαθητή μου που το μάθημα μας είναι μέσα σε αυτά που θέλει να κάνει στον "ελεύθερο χρόνο του" και που μου έδωσε μέσα απο την καρδιά του την άδεια να αναρτηθεί το κείμενο του.

Δείτε και άλλα παραδείγματα γραπτών παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες εδώ

Μέσα στα πλαίσια των παρεμβάσεων σε παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες οι τρεις άξονες που συνήθως χρειάζεται να δουλέψουμε και να ενισχύσουμε είναι: φωνημική επίγνωση, γραμματική και κατανόηση - έκφραση γραπτού λόγου. Οι τρεις αυτοί τομείς εμπλουτίζονται και ανατροφοδοτούνται συνεχώς με νέα υλικά και ασκήσεις. Στην ενίσχυση της φωνολογίας οι ασκήσεις αφορούν στην επίγνωση όλων των φωνημάτων της γλώσσας και της σωστής αποκωδικοποίησης τους γραπτά ώστε τελικά να αντιμετωπιστούν οι παραλήψεις, προσθήκες, αντικαταστάσεις των γραμμάτων που εμφανίζονται στα γραπτά αυτών των μαθητών.

Ο ρυθμός και η μουσική της γλώσσας είναι πολύ βασικές συνισταμένες που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά στην ανάγνωση και την φωνημική τους ενίσχυση. Κάποιες σχετικές ασκήσεις έχουν να κάνουν με την ομοιοκαταληξία και τις ρίμες.

Βοηθοί σε αυτές τις ασκήσεις μπορούν να γίνουν και κάποια βιβλία και ποιήματα. Παρουσιάζονται τα διασκεδαστικά βιβλία της Παυλίνας Παμπούδη που "παίζουμε" με τα παιδιά στα προγράμματα παρέμβασης at home.

Η καφέ ιστορία

και ένα απόσπασμα απο το βιβλίο

Η γκρι ιστορία

και ένα απόσπασμα απο το βιβλίο

Η μωβ ιστορία

και ένα απόσπασμα απο το βιβλίο

Η σειρά της κ. Παυλίνας Παμπούδη έχει ακόμα τα:

η κόκκινη ιστορία,
η μαύρη ιστορία,
η μπλε ιστορία,
η κίτρινη ιστορία

και εκδίδεται απο τον εκδοτικό οίκο Libro.

Περισσότερα προτεινόμενα ενδιαφέροντα βιβλία εδώ

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Βοηθοί και εργαλεία στη δουλειά ενός ειδικού θεραπευτή αλλά και εκπαιδευτικού ακόμα και ενός γονιού που θέλει να ενισχύσει το παιδί που αντιμετωπίζει Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι μόνο τα ειδικά εκπαιδευτικά υλικά. Πολύτιμη συμβολή στη μαθησιακή διαδικασία μπορούν να προσφέρουν και γνωστά γλωσσικά παιχνίδια όπως το Σταυρόλεξο και το Κρυπτόλεξο.

Πρόκειται για δυο παιχνίδια γνωστά σε όλους με δυνατότητα να τα βρει κάποιος στο εμπόριο εύκολα, ακόμα και να τα φτιάξει ο ίδιος μέσω ηλεκτρονικού εκπαιδευτικού λογισμικού (Eclipse Crossword.)

Παρουσιάζονται δυο παραδείγματα συνεδριών στις οποίες ασχοληθήκαμε με τα δυο αυτά Γλωσσικά παιχνίδια. Αναλύονται τα οφέλη και οι ασκήσεις που προέκυψαν.

Σταυρόλεξο

Το συγκεκριμένο σταυρόλεξο λύθηκε απο ένα αγόρι 10 χρονών με Δυσλεξία. Οι δυσκολίες που παρατηρήθηκαν:

Ορθογραφία: Θεματικά και καταληκτικά ορθογραφικά λάθη πχ. κρεμιδια, εποχι
Τονισμός: απόλυτη απουσία τόνων
Χωροταξική αντίληψη: μπέρδευε τις θέσεις των γραμμάτων
Μπέρδευε τα κεφαλαία με τα μικρά γράμματα

Οφέλη:

Χωροταξική αντίληψη: βοηθά ιδιαίτερα στην κατανόηση ότι κάθε γράμμα έχει το χώρο του καθώς και πως κάθε λέξη μπορεί να συμπληρώνει την άλλη
Φωνολογική ενημερότητα: η διαδικασία του σταυρόλεξου βοηθά να γίνει κατανοητό ότι αν λείψει ένα γράμμα απο τη λέξη ή αντικατασταθεί απο άλλο δεν μπορεί να συμπληρωθεί το σταυρόλεξο
Δυνατότητα αυτοδιόρθωσης: ενισχύει σημαντικά στην συνειδητοποίηση των λαθών αφού είναι απαραίτητο να διορθωθούν ώστε να προχωρήσει το σταυρόλεξο σωστά
Κατανόηση: οι ερωτήσεις είναι έτσι δοσμένες που το παιδί πρέπει να καταλήξει στη σωστή λέξη συνδυάζοντας και αποκωδικοποιώντας τον μεταφορικό λόγο κα.
Λεξιλόγιο: βοηθά στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου
Επαναξιολόγηση του προγράμματος παρέμβασης: βοηθά τον θεραπευτή να επαναξιολογήσει την πορεία του προγράμματος βλέποντας ποιες αδυναμίες παραμένουν.
Ανατροφοδότηση υλικού: κρατά το ενδιαφέρον σε καλύτερο επίπεδο απο μια κλασσική άσκηση.
Γίνεται αφορμή να σχεδιαστούν νέες ασκήσεις.

Οι ασκήσεις που προέκυψαν απο αυτό το σταυρόλεξο:

Ορθογραφία ουσιαστικών σε /-είο/ πχ. φαρμακείο σε αντίθεση με ουσιαστικά σε /-ιο/ πχ. φροντιστήριο
Οικογένειες λέξεων: ζάχαρη, ζαχαροπλαστείο κτλ
Θηλυκά σε /-η/

Κρυπτόλεξο

Είναι ένα κρυπτόλεξο που "λύθηκε" απο ένα κορίτσι με μαθησιακές δυσκολίες και έντονη δυσκολία στην αναγνώριση των μορφών των γραμμάτων.

Οφέλη:

Το κύριο όφελος είναι η ενίσχυση στην Οπτική διάκριση των μορφών των γραμμάτων αλλά και της εικόνας των λέξεων ως σύνθεση γραμμάτων.
Αναγνώριση σωστής ορθογραφίας των λέξεων.
Συγκέντρωση.
Χωροταξική αντίληψη: ενισχύει να μην "χάνει" την γραμμή
Δίνει τη δυνατότητα αυτοδιόρθωσης.

Βασικό tip: Αν το παιδί δυσκολεύεται αρκετά να ξεχωρίσει τις λέξεις μέσα στο πλήθος των γραμμάτων βοηθήστε το με μια σελίδα χαρτί. Η σελίδα θα κρύβει τις επόμενες γραμμές ή στήλες και θα αφήνει να φαίνεται μόνο η γραμμή που κοιτά το παιδί. Το παιδί θα "τρέχει" το χαρτί όπως προχωρά στην αναζήτηση των λέξεων.

Δείτε επίσης το: Επιτραπέζια παιχνίδια και Δυσλεξία. Jenga ένα παιχνίδι με πολλές χρήσεις!!

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

-Μπορείς να μου πεις τι έκανες εχθές;

-Εεεεε.....

Ο περιγραφικός λόγος για παιδιά που αντιμετωπίζουν Δυσλεξία είναι πολλές φορές ένας λαβύρινθος απο σκέψεις που δεν μπορούν να μετουσιωθούν σε προτάσεις με νόημα. Όταν διδάσκεις ένα παιδί με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες οι κανόνες: της Συμμετοχής, της δημιουργίας παραστάσεων και Εικόνων και της παρουσίας των Αισθήσεων πρέπει να διέπουν το χαρακτήρα του προγράμματος παρέμβασης. Ο ειδικός θεραπευτής, ο εκπαιδευτικός αλλά και το στενό περιβάλλον του Δυσλεξικού παιδιού είναι απαραίτητο να γνωρίζει "Πώς" μαθαίνει και να το ενισχύει μέσα απο αυτούς τους δρόμους της μάθησης.

Προτείνεται η απλή γλωσσική άσκηση περιγραφής: Περιέγραψε τι κάνουμε με το...... που εμπλουτίζει το πρόγραμμα παρέμβασης αλλά και βοηθά το παιδί να αφομοιώσει, κατακτήσει, κατανοήσει καλύτερα.

Άσκηση-Παιχνίδι: Λέμε στο παιδί αντικείμενα που γνωρίζει απο διάφορους χώρους πχ. σπίτι, δρόμο, νοσοκομείο, σχολείο κτλ. και ζητάμε να μας περιγράψει: α) Πως είναι το αντικείμενο αυτό και β) Τι κάνουμε με αυτό.

Σκοπός: Το παιδί χρησιμοποιεί τον περιγραφικό λόγο με σωστή σύνταξη και αναπτύσσει το λεξιλόγιο του.

Με αφορμή το αντικείμενο ποιες ασκήσεις προκύπτουν:

Ζητάμε να μας κάνει μια προφορική πρόταση με το αντικείμενο.
Να γράψει τη πρόταση στο φύλλο βελτίωσης γραφής.
Να μας πει στοιχεία του αντικειμένου πχ. γένος, ενικό-πληθυντικό αριθμό
Οικογένειες λέξεων πχ. μολύβι, μολυβοθήκη, μολυβένιο
Παραγωγή λέξεων πχ. καρφί-καρφώνω
Ορθογραφία λέξης χρησιμοποιώντας και την εικονογραφική μέθοδο

Επίσης προσαρμόζεται και σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας ως ένα γλωσσικό παιχνίδι.

Παιδιά προσχολικής ηλικίας:

Να περιγράψουν το αντικείμενο
Να πουν τι κάνουμεμε αυτό
Να κάνουν προφορικά μια προτασούλα με το αντικείμενο αυτό

Βασικά tips: Χρησιμοποιείστε ευρύ λεξιλόγιο ώστε το παιδί προσχολικής ηλικίας να επεκτείνει όλο και περισσότερο το φάσμα των λέξεων που γνωρίζει κάτι πολύ χρήσιμο για την ένταξη του αργότερα στην εγγράμματη παιδεία.

Απευθύνεται: Σε παιδιά με Δυσλεξία/ειδικές μαθησιακές δυσκολίες ως άσκηση αποκατάστασης αλλά και σε παιδιά προσχολικής ηλικίας ως γλωσσικό παιχνίδι. Γίνεται απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς, γονείς.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Οι εκδόσεις "Ίκαρος" παρουσιάζουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τον πολυβραβευμένο εικονογράφο και συγγραφέα παιδικών βιβλίων, Oliver Jeffers. Στο πρώτο βιβλίο που κυκλοφορεί με τίτλο "Ουπς", ο χαρταετός του Φλόιντ σκαλώνει στα κλαδιά του δέντρου. Η προσπάθειά του να τον κατεβάσει οδηγεί σε ξεκαρδιστικές σκηνές!

Ένα απίθανο παιδικό βιβλίο με την υπέροχη εικονογράφηση του συγγραφέα Oliver Jeffers που μιλά για τα προβλήματα που προκύπτουν στη ζωή και πως πρέπει να τα λύνουμε. Απερίσκεπτα και βιαστικά; Μήπως έτσι τελικά δημιουργούνται και άλλα;

Το βιβλίο ξεκινάει κάπως έτσι.......

Στο παρακάτω βίντεο ο Oliver Jeffers διαβάζει αποσπάσματα του βιβλίου σε ένα μικρο trailer.

Προτεινόμενα βιβλία μπορείτε να δείτε εδώ.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Γνωστές συγχύσεις που παρουσιάζουν τα παιδιά με Δυσλεξία/ειδικές μαθησιακές δυσκολίες έχουν να κάνουν με τη μορφολογία, τη φωνολογία, τη γραμματική αναγνώριση των λέξεων. Με αυτό να έχει σαν συνέπεια την λανθασμένη χρήση των λέξεων στο γραπτό λόγο. Για αυτό είναι συνηθισμένο να βλέπουμε στα γραπτά τους:

-"τοις μέρες"

και να παίρνουμε την απάντηση

-"Μα αφού είναι πολλές δεν πρέπει να βάλουμε /-οι/;"

Το γένος των λέξεων μπερδεύει ιδιαίτερα τα παιδιά που αντιμετωπίζουν Δυσλεξία. Η αναγνώριση του Αρσενικού, Θηλυκού, Ουδέτερου πολλές φορές μοιάζει να είναι αδύνατον να κατακτηθεί. Στα πλαίσια αυτής της δυσκολίας εμπεριέχεται και το πρόβλημα: "Να ξεχωρίσω στον Πληθυντικό αριθμό αν αυτό είναι Θηλυκό ή Αρσενικό". Η ύπαρξη του κοινού άρθρου /-οι/ στον Πληθυντικό αριθμό για τα Θηλυκά - Αρσενικά είναι αρκετό για να υπάρξει αυτό το μπέρδεμα στην αντίληψη του παιδιού.

Στην ερώτηση:

-"Ποιος είναι ο Ενικός της λέξης: οι ευγενικές;"

είναι πολύ πιθανό να απαντήσει

-"ο ευγενικός".

Μια πολύ απλή εισαγωγική άσκηση είναι η: Ας ξεμπερδευτούμε!

Υλικά: δυο βαζάκια, χαρτιά post it, χαρτιά Α4

Άσκηση: Φτιάχνουμε τα δυο βαζάκια με τα χαρτάκια post it όπως στην άσκηση: Βάλε, βγάλε απο το βάζο και παίξε! Γράφουμε σε χαρτιά Α4 πολλά αρσενικά και θηλυκά ουσιαστικά στον Πληθυντικό αριθμό και τα κόβουμε. Τα τοποθετούμε ανακατεμένα μπροστά στο παιδί και το παιδί πρέπει κάθε μια λέξη που διαλέγει να σκεφτεί ποιο άρθρο παίρνει στον Ενικό αριθμό (όταν είναι ένας ή μια) και να την βάλει στο σωστό βαζάκι.

Για τα Αρσενικά

και τα Θηλυκά

Βασικά tips:Αρχικά χρησιμοποιούμε μόνο ουσιαστικά και έπειτα επίθετα. Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται είναι απλές, σύνθετες, μικρές, πολυσύλλαβες ώστε να εξασκείται και στην ανάγνωση.

Απευθύνεται: Σε παιδιά με Δυσλεξία/ειδικές μαθησιακές δυσκολίες αλλά και σε παιδιά πρωτοσχολικής ηλικίας ως γλωσσικό παιχνίδι. Εφαρμόζεται εύκολα απο ειδικούς θεραπευτές, εκπαιδευτικούς, γονείς.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Έχει αναφερθεί πολλές φορές πόσο σημαντικό είναι το παιδί να μπορεί να επεμβαίνει στο περιβάλλον του απο νωρίς. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει το στενό περιβάλλον, δηλ. οικογενειακό και σχολικό να χαρίσουν στο παιδί εμπειρίες που θα το οδηγήσουν να ελέγξει το αποτέλεσμα μιας συντονισμένης δραστηριότητας του. Έτσι το παιδί θα λάβει όλα τα γνωστικά οφέλη που θα του δώσει αυτή η δραστηριότητα αλλά και θα βιώσει την αίσθηση ανεξαρτησίας και αυτονομίας που είναι άλλωστε για όλους το βασικό συστατικό μιας θετικής προσωπικότητας.

Ευκαιρίες για να εμπλακεί το μικρό παιδί σε τέτοιες εμπειρίες μάθησης και ανεξαρτησίας δίνονται καθημερινά. Μια πολύ εύκολη δραστηριότητα είναι η: "Καθάρισε το αυγό"!!

Υλικά: ένα βραστό αυγό, παιδικό χαμηλό τραπέζι, δυο πιάτα

Διαδικασία: Στο βίντεο φαίνεται πως το 3,5 χρονών αγοράκι σε ένα τραπέζι που είναι κατάλληλο για το ύψος του καθαρίζει το βραστό αυγό και το κόβει σε φέτες με την βοήθεια ενός αυγοκόφτη.

Βασικό tip: Καλό είναι να μην βιάσετε το παιδί να κάνει γρήγορα. Ο καθαρισμός του αυγού μπορεί να καθυστερήσει γιατί η λαβή των δαχτύλων του είναι ακόμα ανώριμη. Περιμένετε όσο χρειαστεί. Επίσης αφήστε το παιδί να μάθει και να παρατηρήσει, δείτε πως στο 2:57 λεπτό του βίντεο το αγοράκι επαναλαμβάνει την κίνηση του αυγοκόφτη παρατηρώντας την μηχανική κίνηση.

Γνωστικά οφέλη:

Αποτελεί θαυμάσια άσκηση λεπτής κινητικότητας (καθάρισμα αυγού)
Συγκέντρωση
Ακολουθία διαδοχικών βημάτων

Γενικά οφέλη:

Αυτοπεποίθηση
Εμπιστοσύνη στον εαυτό του
Ενίσχυση ανεξαρτησίας
Ενίσχυση επιμονής

Απευθύνεται: Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας ως άσκηση λεπτής κινητικότητας και αυτοπεποίθησης. Θεραπευτικά μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση των άνω άκρων σε παιδιά με προβλήματα συντονισμού χεριού - ματιού και λεπτής κίνησης.

"Οτιδήποτε διδάξετε σε παιδιά με Δυσλεξία να θυμάστε ότι το μαθαίνουν καλύτερα σε αντίθεση με κάτι άλλο"

Αυτή είναι μια βασική οδηγία απο τις σπουδές και τις μετεκπαιδεύσεις στην Ειδική Αγωγή για παιδιά με Δυσλεξία και άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Πρόκειται για έναν κανόνα που εφαρμόζεται στα Προγράμματα ειδικής αντιμετώπισης Δυσλεξία at homeμε αρκετά ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Οι τομείς που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι πολλοί και έχουν να κάνουν με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί.

Έχει διευκρινιστεί ότι το κάθε παιδί με Δυσλεξία αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση Δυσλεξίας και για αυτό η βοήθεια που προσφέρεται απο τους ειδικούς γίνεται μόνο εξατομικευμένα. Παρ όλα αυτά κάποιες συγχύσεις, παρεξηγήσεις και δυσκολίες τους, εμφανίζονται σε διαφορετικό βαθμό, ως κοινές. Μια απο αυτές είναι η δυσκολία να ξεχωρίσουν πότε πρέπει να χρησιμοποιήσουν το άρθρο "της ήτις" στα θηλυκά ουσιαστικά και επίθετα.

Έτσι είναι πολύ πιθανό να δει κανείς:

"Να προσέχεις αυτές της ημέρες γιατί κάνει κρύο"

Υπάρχουν πολλές γραπτές ασκήσεις που επεμβαίνουν με σκοπό το παιδί να ξεμπερδέψει αυτή την παρεξήγηση. Μια εισαγωγική, συμμετοχική και ενδιαφέρουσα άσκηση είναι η "Βάλε στα βαζάκια το σωστό"!

Υλικά: δυο βαζάκια, χαρτιά post it, σελίδες Α4

Άσκηση: Ετοιμάζετε τα βαζάκια και τα χαρτιά post it όπως και εδώ. Αφού φτιάξετε ένα βαζάκι για κάθε πτώση γράφετε στα χαρτιά Α4 πολλές θηλυκές λέξεις στην Γενική ενικού και Αιτιατική πληθυντικού.

1ο βήμα: Βάζει τις λέξεις μέσα

Αφήνετε τις λέξεις ανακατωμένες μπροστά απο το παιδί και το προτρέπετε να τις διαβάζει και να τις βάζει στο σωστό βάζο.

Για την Γενική ενικού.

Για την Αιτιατική πληθυντικού.

2ο βήμα: κάνει προφορικές προτάσεις.

Παράλληλα για πολλές απο αυτές τις λέξεις ζητάτε απο το παιδί να φτιάξει προφορικά μικρές προτάσεις πχ. "Το χρώμα της γρανίτας είναι κόκκινο"ώστε να κατανοεί και τη χρήση των πτώσεων στη γλώσσα.

3ο βήμα: γράφει φράσεις

Στο φύλλο βελτίωσης γραφήςγράφει πολλές φράσεις αναγνωρίζοντας το σωστό άρθρο κάθε φορά.

Βασικά tips:Η ασκήσεις αυτές εμπλουτίζονται ακόμα περισσότερο όσο το παιδί κατανοεί, εξελίσσεται και μπορεί να αυξηθεί ο βαθμός δυσκολίας.

Απευθύνεται: Σε παιδιά σχολικής ηλικίας με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες ως άσκηση παρέμβασης απο εκπαιδευτικούς και ειδικούς θεραπευτές.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Ο ολοκληρωμένος, σαφής και πλούσιος σε λεξιλόγιο και νοήματα προφορικός λόγος αποτελεί αναμφισβήτητα την βάση για έναν άρτιο γραπτό λόγο. Η καλλιέργεια και ανάπτυξη ενός μεστού προφορικού λόγου είναι ύψιστης σημασίας για να αποδοθεί αργότερα και γραπτά. Η αρχή γίνεται με το ξεκίνημα της γλωσσικής επικοινωνίας του παιδιού προς το περιβάλλον του αλλά και απο το περιβάλλον προς το παιδί. Για αυτό και οι ειδικοί συστήνουν στους ενήλικες να μιλάνε στο μικρό παιδί απλά, κατανοητά αλλά με ολοκληρωμένο λεξιλόγιο και σωστή άρθρωση.

Για να ενισχύσουμε το λεξιλόγιο αλλά και τη σωστή χρήση της γλώσσας γίνονται πληθώρα γλωσσικών παιχνιδιών στη Προσχολική και Πρωτοσχολική ενίσχυση at home. Ένα απο αυτά θα παρουσιαστεί παρακάτω και λέγεται: Τι κάνω & Πού;

Παιχνίδι: Ζητάμε να μας πει το παιδί τι κάνουμε σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού. Οι ερωτήσεις είναι απλές και προτρέπουν το παιδί να χρησιμοποιήσει διάφορα ρήματα (αντικαθιστώντας το ΚΑΝΩ) καθώς και λέξεις αντικειμένων.

Ερωτήσεις:

Τι κάνω στη κουζίνα; Τρώω, πλένω, κάθομαι, σκουπίζω, μαγειρεύω, πίνω κτλ.
Τι κάνω στο μπάνιο; Πλένομαι, λούζομαι, καθαρίζω, βουρτσίζω κτλ.
Τι κάνω στο σαλόνι; Βλέπω τηλεόραση, ξεκουράζομαι, συζητώ κτλ.

Τις ερωτήσεις αυτές μπορούμε να τις επεκτείνουμε με επιπλέον ερωτήσεις:

Με τι μαγειρεύω;
Που κάθομαι;
Τι πλένω;
Με ποιον συζητώ;
Τι πίνω;

Βασικά tips: Να ενθαρρύνετε το παιδί να χρησιμοποιεί το αντίστοιχο ρήμα για κάθε ενέργεια.

Στόχος: Εμπλουτισμός λεξιλογίου και βελτίωση στην έκφραση του προφορικού λόγου.

Απευθύνεται: Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας ως γλωσσικό παιχνίδι εμπλουτισμού λεξιλογίου. Μπορεί να γίνει απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Η εκμάθηση των γραμμάτων δηλαδή των γραφημικών συμβόλων που κωδικοποιούν τα φωνήματα που προφέρουμε σε λέξεις πολλές φορές ταλαιπωρούν τα παιδιά με Δυσλεξία/ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Η κλασσική εκπαίδευση αποδεικνύεται ανεπαρκής. Χρειάζεται ο ερεθισμός και των υπόλοιπων αισθήσεων ώστε μέσα απο πολυαισθητηριακές μεθόδους να κατακτήσει το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες την μορφολογία των γραμμάτων.

Στα προγράμματα αντιμετώπισης Δυσλεξίας at homeκαθώς και στην Προσχολική και Πρωτοσχολική ενίσχυση at homeεφαρμόζονται αρκετές τέτοιες ασκήσεις. Το παιχνίδι-άσκηση: Κόλλα και ξεκόλλα το γράμμα!έχει σαν σκοπό να διδάξει στο παιδί τα κεφαλαία γράμματα της αλφαβήτου. Αυτά θα τα συνθέσει σε λέξεις και θα φτιάξει προτάσεις. Επίσης είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για την φωνημική επίγνωση των παιδιών με Δυσλεξία και για την εκμάθηση των γεωμετρικών σχημάτων.

Υλικά: ξυλάκια κατασκευών (μπορείτε να τα βρείτε σε είδη χειροτεχνίας ή να τα παραγγείλετε εδώ), σκριτς - σκρατς αυτοκόλλητα.

Παιχνίδι-άσκηση:Κολλάτε στις άκρες απο τα ξυλάκια τα αυτοκόλλητα. Έπειτα φτιάχνετε μαζί με το παιδί τις μορφές των κεφαλαίων γραμμάτων της αλφαβήτου, λέξεις, γεωμετρικά σχήματα.

Σε επίπεδο γράμματος:

Να φτιάξει το παιδί αυτά που ήδη γνωρίζει
Να τα φτιάχνει και παράλληλα να περιγράφει τις κινήσεις που κάνει πχ. "Βάζω ένα ξυλάκι κάτω και δεξιά κολλάω ένα όρθιο ξυλάκι. Μετά βάζω ένα ξυλάκι πάνω και άλλο ένα στη μέση. Έφτιαξα το κεφαλαίο /Ε/"
Να φτιάξουμε εμείς αυτά που δεν ξέρει και να περιγράφουμε παράλληλα τις κινήσεις μας.
Να βάλετε μόνο ένα ξυλάκι ως αρχή του γράμματος, να του πείτε πιο θέλετε και να ζητήσετε να το συνεχίσει.
Να βάλετε ένα ξυλάκι ως αρχή του γράμματος και χωρίς να πείτε συγκεκριμένο γράμμα να ζητήσετε να σας φτιάξει όσα μπορούν να προκύψουν.

Σε επίπεδο λέξης:

Να φτιάξει διάφορες απλές ή σύνθετες λέξεις.
Να φτιάξετε λέξεις και να λείπει ένα γράμμα που θα το φτιάξει και θα το προσθέσει.
Να φτιάξετε λέξεις με κάποιο λάθος γράμμα και να του ζητήσετε να το βρει και να το αντικαταστήσει με το σωστό
Να παίξετε με τα γράμματα που μπερδεύει μεταξύ τους πχ. /β-δ/, /φ-θ/ κτλ
Να βελτιώσετε την καταληκτική του ορθογραφία

Σε επίπεδο γεωμετρικών σχημάτων:

Να φτιάξει διάφορα γεωμετρικά σχήματα
Να φτιάξουμε εμείς και να τα ονοματίσει
Να τα ξεκινήσουμε και να τα συνεχίσει
Να ξεκινήσουμε και να φτιάξει όσα προκύπτουν
Να ξεκινήσουμε και να μας δίνει τις οδηγίες προφορικά ώστε να σχηματιστεί ένα τετράγωνο, τρίγωνο κτλ

Βασικά tips:Χρησιμοποιήστε ένα μεγάλο χώρο για να τα απλώσετε ή το πάτωμα για να υπάρχει άνεση χώρου. Το παιχνίδι με τα ξυλάκια μπορεί να χρησιμοποιηθεί με παρα πολλές παραλλαγές.

Απευθύνεται: Σε παιδιά με Δυσλεξία, Δυσγραφία/μαθησιακές δυσκολίες αλλά και σε παιδιά στην Πρωτοσχολική ηλικία για ενίσχυση με ένα παιδαγωγικό τρόπο εκμάθησης των μορφών των γραμμάτων.

Το παιδί ανάλογα με την ηλικία του αναπτύσσει, εξελίσσει και τελειοποιεί διάφορες δεξιότητες. Τα αναπτυξιακά ορόσημα κάθε ηλικίας είναι συγκεκριμένα και η παιδιατρική και αναπτυξιολογική αξιολόγηση βοηθά να συμπεράνουμε αν το κάθε παιδί τα έχει κατακτήσει.

Δραστηριότητες που συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη έχουν σχέση με: αδρή και λεπτή κινητικότητα, γνωστικές δεξιότητες, συντονισμό χεριού-ματιού, συγκέντρωση κτλ. Ένα εύκολο παιχνίδι είναι και το: "Ρίξε στο κέντρο"!!

Υλικά: χαρτοταινία, μπαλάκια διαφόρων μεγεθών (μπίλιες, πορτοκάλια, λεμόνια, μπάλες τένις, μπάλες πιγκ-πογκ κτλ)

Παιχνίδι: Φτιάχνετε ομόκεντρους κύκλους με την χαρτοταινία πάνω στο πάτωμα. Τοποθετείτε το παιδί μακριά απο τους κύκλους. Δίνετε το μπαλάκι στο παιδί και προσπαθεί ρίχνοντας με τη σωστή δύναμη να το βάλει στο κέντρο. Αν είναι περισσότερα παιδιά το παιχνίδι γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρον. Διαφορετικά παίξτε μαζί εναλλάξ.

Οφέλη: Βοηθά στο συντονισμό χεριού-ματιού και στη συγκέντρωση. Καλυτερεύει την λεπτή κινητικότητα προσπαθώντας το παιδί να πιάσει τα μπαλάκια των διαφόρων μεγεθών. Τα διάφορα μεγέθη συμβάλλουν να συνειδητοποιήσει τη διαφορετική δύναμη που χρειάζεται κάθε φορά να ασκήσει στο μπαλάκι για να το κατευθύνει εκεί που θέλει. Επίσης βοηθά και στη σωστή στάση του κορμού και την ισορροπία αφού η κατεύθυνση της μπάλας εξαρτάται απο τη στάση και τη θέση του σώματος.

Tip: Μπορεί να είναι και ένα ομαδικό παιχνίδι για μεγαλύτερα παιδιά με τα ίδια οφέλη. Βάζετε βαθμούς σε κάθε κύκλο οπότε υπάρχει η δυνατότητα να κρατούν σκορ και έτσιτο παιχνίδι γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και σε παιδιά με αναπτυξιακές δυσκολίες ενώ με την κατάλληλη παραλλαγή μπορεί να παιχτεί και απο παιδιά σχολικής ηλικίας. Μπορεί να παιχτεί με γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

*ιδέα βασισμένη απο το: What to expect

Άσπα Μητρακάκη

Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Κόβουμε, πασπαλίζουμε, σερβίρουμε! Συνταγές &Δυσλεξία.

Τα παιχνίδια είναι στο σπίτι! Tip Ανεξαρτησίας &Συγκέντρωσης

"Πόσα ρίξαμε μέσα"; Παιχνίδι Μνήμης &Δυσλεξία.

Μαθηματικά στη Κουζίνα! Βιβλίο για παιδιά &γονείς.

Λιχούδις, πολιλογάς, αετομάτις!! Συνεντεύξεις παιδιών &Γραπτός λόγος.

Βάλε το κουτάλι! Άσκηση φωνημικής επίγνωσης &Δυσλεξία

Βάλε, βγάλε απο το βάζο και παίξε! Άσκηση Δυσλεξίας &Ουσιαστικά.

Σημάδεψε και πέτα! Πράξη Αφαίρεσης &Προσχολική ηλικία.

Τα σχήματα θα μας μάθουν τα γράμματα; Μαθησιακές δυσκολίες &Σχήματα.

Κυρία σας έχω μια έκπληξη!! Παράδειγμα γραπτού &Μαθησιακές δυσκολίες.

Ένας Νίκος &μια Λίζα ζούσαν σε μια πόλη γκρίζα! Βιβλία &φωνημική επίγνωση.

Σταυρόλεξο &Κρυπτόλεξο. Πως βοηθούν στη Δυσλεξία;

Τι κάνουμε με το....! Γλωσσική άσκηση Δυσλεξίας &Περιγραφή.

Ουπς! Ένα παιδικό βιβλίο για τα προβλήματα της ζωής.

Ας ξεμπερδευτούμε! Δυσλεξία, Ενικός &Πληθυντικός.

Καθάρισε το αυγό! Tip Ανεξαρτησίας &Λεπτής κινητικότητας.

"Βάλε στα βαζάκια το σωστό"! Πως η αντίθεση βοηθά στη Δυσλεξία (1).

Τι κάνω &Που; Γλωσσικό παιχνίδι και Λεξιλόγιο.

Κόλλα &ξεκόλλα το γράμμα! Δυσλεξία και 5+5+5 τρόποι διδασκαλίας.

"Ρίξε στο κέντρο"!! Παιχνίδι συγκέντρωσης &συντονισμού.